Drastyczne spadki dyskonta

Rezerwy na świadczenia pracownicze są bardzo wrażliwe na zmiany poziomu dyskonta. Zwróćmy uwagę, że zarówno Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR 19) jak i Ustawa o rachunkowości oraz Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 (KSR 6) wskazują, że przy naliczaniu rezerw na świadczenia pracownicze należy ustalać poziom dyskonta na podstawie rentowności bezpiecznych obligacji. Poniżej przedstawiamy krótką analizę tego zagadnienia, którą przygotował nasz aktuariusz.

Co się stało w roku 2014?

W 2014 roku miał miejsce drastyczny spadek rentowności obligacji skarbowych. W konsekwencji zmiana rentowności automatycznie przełożyła się na zmianę dyskonta, używaną w kalkulacjach aktuarialnych.

Wystarczy spojrzeć na powyższy poglądowy wykres rentowności dwóch obligacji skarbowych o najdłuższej zapadalności, który przygotowali nasi aktuariusze. Widać, że rentowność ta jest niemal o 2% niższa niż w ubiegłym roku.

Jak zareagowały rezerwy na świadczenia pracownicze?

Rezerwy, naliczane na koniec 2013 roku przy ówczesnym poziomie dyskonta na poziomie zbliżonym* do 4,5% istotnie wzrosły, gdy na koniec 2014 roku zostały naliczone przy dyskoncie na poziomie zbliżonym* do 2,5%.

Nasze biuro aktuarialne przeliczyło** zmianę poziomu rezerw dla przykładowej firmy, przy powyższej zmianie dyskonta. 

Aktuariusz halley.pl komentuje ten wykres:

Dla przykładowej firmy przeliczyliśmy najpierw rezerwy przy dyskoncie 4,5%, a następnie zmniejszaliśmy poziom dyskonta o pół procenta aż do 2,5%. Każde takie zejście z dyskontem o 0,5% powodowało przyrost rezerw o pewien procent w stosunku do wartości wyjściowej i te wzrosty są przedstawione na wykresie. Dla przykładu trzeci słupek oznacza, że rezerwy naliczane przy dyskoncie 3% są o niemal 15% wyższe od rezerw naliczanych przy dyskoncie 4,5%.

Warto mieć na uwadze, że zupełnie inaczej na zmiany poziomu dyskonta reagują rezerwy na odprawy emerytalne, a inaczej rezerwy na nagrody jubileuszowe czy ZFŚS. Szczegóły w tym wpisie na naszym blogu aktuarialnym.

Jak dyskonto przekłada się na rezerwy?

Spadek dyskonta powoduje wzrosty rezerw, podczas gdy jego wzrost - odwrotnie - spadek rezerw. Jeżeli chcecie Państwo zrozumieć ten mechanizm, zapraszamy do tego wpisu na naszym blogu aktuarialnym.

* - konkretny poziom dyskonta uzależniony jest od tego, w którym dokładnie momencie końca 2013 / 2014 roku przeprowadzana jest kalkulacja

** - przeliczenia dokonano na losowo wygenerowanej grupie pracowników; dla uproszczenia prezentacji nie uwzględniano w nich zmiany stanu rezerw wynikającej z upływu czasu; przedstawione poziomy wzrostów mogą wyglądać inaczej w kontekście konkretnej grupy pracowników oraz są uzależnione od typu (tj. np. nagrody jubileuszowe czy odprawy pośmiertne) i konstrukcji świadczeń (tj. np. regulacje ZUZP lub tylko Kodeks Pracy)